اگر بسیاری از انتقادات انسان ریشه واقعی نداشته باشد و توهم انتقاد باشد و بر اساس شایعاتی باشد که بسیاری از آنها دروغ است .اگر انتقاد شجاعانه و    رودر رو نبوده و از ترس و جبونی در پس پرده باشد، خصوصا اگر شایعه پراکنی علیه فرد یا مجموعه ای منسوب به دین باشد ومجال دفاع و برطرف کردن شبهات بی اساس و آبکی وجود نداشته باشه و یا منتقد گوش شنوایی نداشته باشد و فقط حرف خود را بگوید و قبول داشته باشد و   با جواب هرچه باشد و از هر بزرگ و کوچکی که باشد کاری نداشته باشد. اگر ضعف ها و سستسی ها و بی برنامه گی ها و در نتیجه شکست ها فقط و فقط در خارج از وجود خود جستجو بشود و دنبال مقصر کردن این و آن باشد . اگر انسان در قضاوتهایش فقط به نقاط ضعف بنگرد و نیمه خالی لیوان مد نظرش باشد و مثل فردی باشد که از یک باغ بزرگ و زیبا فقط چاه مستراح آن را می بیند. اگر حب و بغضهای انسان در افکار و گفتارش دخیل باشد .اگر انسان بدون دلیل بگوید و تهمت بزند ،یا در پیش خود دلیل تراشی کند با خیال اینکه چه ادله محکمی دارم  به توهین و لجنمال کردن بپردازد و...فقط و فقط خود را در جهل مرکب خود گرفتارتر می کند وبعد از عمری تبرئه کردن خود و مقصر دانستن دیگران خطاب آیات سوره غافر فرجام او خواهد بود که:

 یَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِّمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ (16)‏ الْیَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْیَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ (17) وَأَنذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ (18) یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ (19) وَاللَّهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا یَقْضُونَ بِشَیْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ (20)