بنابراین امکان انحراف در بشر هست . پس نمی‌شود قبول کرد که روی هر چه‌ که در زمان پدید آمده و پدیده قرن است و جدید نامیده شده ، اسم تجدد گذاشته شود و گفت خوب است . لذا به این معنی تقاضای زمان را پیروی‌ کردن غلط است . باید هشیار بود و روی آن پدیده حساب کرد و با مقیاسهای‌ دیگری که عرض می‌کنم آن را سنجید و دید اگر خوب است آن را گرفت و اگر بد است آن را طرد کرد . به همین دلیل مقتضای زمان به معنای مد و پسند مردم را نمی‌شود تصدیق کرد یعنی ما نباید همیشه نگاه‌ بکنیم ببینیم ذوق اکثریت مردم زمان چیست ، همانطور که راجع به مد در روزنامه‌ها می‌خوانید که پدیده قرن است . پدیده قرن یعنی چه ؟ ! هروئین هم‌ پدیده این قرن است ، در سابق نبود . بر اثر پیشرفت علم شیمی هروئین‌ می‌سازند . اگر شما دیدید می‌خواهند چیزی را به عنوان پدیده قرن بر شما تحمیل کنند ، قبول نکنید . شما ببینید این مد بالای زانو پدیده قرن است . پدیده قرن یعنی چه ؟ ! در مورد پسند می‌گویند مردم دنیا امروز اینچنین‌ می‌خواهند ، دنیای امروز این را نمی‌پسندد ، آن را می‌پسندد . می‌پسندد یعنی‌ چه ؟ ! مطلق پسند که دلیل نمی‌شود . تا این صحبت به میان می‌آید که دست‌ دزد را باید برید یا نه ، می‌گویند آقا این دیگر چه حرفی است که شما می‌زنید ؟ ! دنیای امروز این حرفها را نمی‌پسندد ! دزدی ، جرمی است که در اجتماع واقع می‌شود . سؤال می‌کنیم آیا جلوی این جرم را باید گرفت یا نباید نگرفت . همه می‌گویند باید گرفت ، ما هم قبول داریم . ما می‌گوئیم‌ اسلام برای دزد یک همچو مجازاتی وضع کرده است و در عمل هم نشان داده که‌ آنوقت که این مجازات عملی بشود دزدی هم ریشه کن می‌شود . حاجیهای 50 سال‌ پیش اطلاع دارند که در صحرای عربستان اصلا آدم را می‌خوردند ، قافله‌های 500 نفری را می‌دزدیدند . فقط چهار تا دست بریدند ، ببینید در آن صحرای وسیع‌ چه امنیتی برقرار کرده‌اند . حالا شما می‌گوئید دنیای امروز نمی‌پسندد . می‌گوئیم آیا دنیای امروز فرمولی بهتر از این آورده است که این را نمی‌پسندد ؟ اگر آورده است و بهتر از این نتیجه داده است ، ما هم قبول می‌کنیم . در اینجا سخنی می‌گویند که ما هم آن را قبول داریم ، می‌گویند باید دزد را اول تربیت کرد . مگر ما می‌گوئیم نباید تربیت کرد ؟ ! صحبت در این‌ است که با آن شخص که تربیت هم در او مفید واقع نشده و باز هم دزدی‌ کرده است چه باید کرد ؟ آیا تعلیم و تربیت قادر شده است که به کلی‌ جلوی جرم و جنایت را در دنیا بگیرد ؟ اگر گرفته بود که می‌بایست مجازات‌ در دنیا به کلی لغو بشود ، پس چرا نشده است ؟ این ، دلیل آنست که‌ تعلیم و تربیت به تنهائی قادر نیست جلوی جرم و جنایت را بگیرد . یک‌ گزارش رسمی از آلمان غربی پارسال منتشر کردند که در ظرف یک سال هشتاد و اند بار مسلحانه فقط به بانک حمله شده است . در آمریکا ببینید کار گانگستربازی به کجا کشیده است که برایش مدرسه باز می‌کنند . یعنی برای‌ اینکه خودشان فنون دزدی را یاد بگیرند مدرسه باز می‌کنند . دنیای امروزی‌ برای جلوگیری از دزدی چه نقشی را بازی کرده است ؟ فقط می‌گویند دنیای‌ امروز نمی‌پسندد . یادم افتاد آن داستانی که می‌گوید شخصی مریض بود . هر کس می‌گفت فلان‌ طبیب برای این شخص خوب است . در این اثنا یکی از حاضرین گفت من‌ طبیبی را سراغ دارم که از تمام اطبائی که در عمرم دیده‌ام بهتر است . گفتند چطور ؟ گفت یک وقتی شخصی مدتها بود به مرضی مبتلا بود . تمام‌ اطباء درجه اول آمدند کمیسیون تشکیل دادند ، نسخه‌ها دادند ، نسخه‌ها را عوض کردند و مریض خوب نشد . البته گاهی پیشروی بسیار مختصری پیدا می‌کرد . شخصی دکتر فلان را معرفی کرد . رفتند او را آوردند . همینکه‌ او آمد با یک شهامت بی نظیر اول حرفی که زد این بود که تمام اطباء نفهمیده‌اند ، همه اشتباه کرده‌اند و مزخرف گفته‌اند ، معطل نکرد ، گفت‌ فورا مریض را به یک بیمارستان ببرید ، باید روی او عمل جراحی بشود . با یک جرأتی فورا او را به مریضخانه برد و خوابانید . اصلا یک ساعت طول‌ نکشید که شکم این مریض را باز کرد و جراحی کرد . در همین جا دیگر سکوت‌ کرد . پس از چند لحظه‌ای یکی از اهل مجلس پرسید خوب حالا حال مریض چطور شد ؟ گفت هیچی ، مریض مرد . گفتند پس تمام این حرفها و این تعریفها برای اینست که آن مریض مرد ؟ ! معلوم شد این شخص بیچاره آنچنان تحت‌ تأثیر آن طبیب واقع شده است و آنچنان در نشئه فرو رفته که به نتیجه‌ کارش فکر نمی‌کند ، دائما می‌گوید آنها آمدند و نسخه دادند و رفتند ولی‌ این آمد با قاطعیت تمام کار کرد و رفت . دنیای امروز نمی‌پسندد دست دزد را ببرند . پس چه کرده است ؟ ! غرض این جهت است که یکی از چیزهائی که یک مسلمان نباید تحت تأثیر آن قرار بگیرد ، موضوع پسند است . علی ( ع ) فرمود : « لا تستوحشوا فی‌ طریق الهدی لقله اهله » هرگز اگر راه حق را پیدا کردید ، از اینکه‌ در اقلیت هستید وحشت نکنید. یعنی شخصیت داشته باشید . اکثر ، همین بی‌ شخصیتی ، پدر افراد بشر را در آورده است . همینکه ملتی خودشان را در اقلیت دیدند و دیدند اکثریت یک پسندی دارند ، کاری را انجام می‌دهند . به خودش جرأت نمی‌دهد که ممکن است که اکثریت اشتباه کرده باشد و اقلیت اشتباه نکرده باشد .‌ اسلام و مقتضیات زمان ص118